PASADO: Mga Kasapi ng Pasado 2010-11

PASADO: Mga Kasapi ng Pasado 2010-11: "1 Prof. Peter Asturias-Far Eastern University2 Prof. Josehine Adriano-San Beda C..."

ALAM MO BA.....

• na kapag ang dulo ng lobo (walang hangin) ay inilagay sa bibig ng bote na may lamang mainit na tubig ito ay lolobo, pero kapag ang mainit na tubig ay lumamig na ang lobo ay muling liliit.

•na ang kahulugan ng Supercalifragelisticexpialidocious ay Wonderful.

• na mas maraming lalaki ang may posibilidad na magsuicide kaysa babae, dahil ayon sa mga sociologist, ang mga babae ay mas mahilig makipaghalubilo kaysa mga lalake.

• na kapag nagkasakit ng ensomia ang isang tao, bawal siyang kumain ng mga instant na pagkain.

• na 20,000 katao ang nagtulung-tulong para maitayo ang TAJ MAHAL.

• na ang saline solution ay makatutulong upang mawala ang iyong saynusaytis, kailangan lamang ihilamos ito ng limang minuto para makaramdam ka ng kaginhawaan.

• na si Elaine Esposito ng USA ang taong na-coma ng pinakamatagal sa loob ng 37 taon at 111 araw. Siya ay namatay noong Nobyembre 25, 1987 sa edad na 43, hindi na siya muling nagkamalay matapos sumailalim sa isang appendectomy noong Agosto 6, 1941.

• na ang lipstick ay hindi na ligtas dahil sa may kontent itong lead – isang kemikal na nagdudulot ng kanser. Kung mataas ang lead mas malaking tsansa sa pagkakaroon ng kanser. Kapag ang lipstick ay matagal maalis at nanatili sa labi ibig sabihin mataas ang content ng lead. Kung nais i-test ang lipstick kung ligtas ba o hindi: 1) maglagay ng lipstick sa iyong kamay 2) gumamit ng gintong singsing at burahin ito 3) kapag nagbago ang kulay ng lipstick at naging kulay itim ito ay naglalaman ng lead.

• na ang ipis o cockroach ang tanging insektong may kakayahang pigilin ang hininga ng mahabang minuto.

• na si Father Patrick Peyton ang unang gumawa ng plano para sa malawakang pandaigdigang krusada para sa Family Rosary sa Holy Cross College Washington D.C. Siya rin ang nagkalat ng mensahe sa buong mundo na “The family that’s prays together, stay forever.’

• kung bakit may butas ang donut? Dahil noong unang panahon may isang taong nagluto ng donut, nang tinikman niya kung luto na ang donut, nanatiling hilaw ang gitnang bahagi nito kaya binutasan na lamang niya ang gitnang bahagi ng donut.

• na ang suso (snail) ay maaaring matulog ng tatlong taon

• na sa bundok rarat ng India dumaong ang Arka ni Noah pagkatapos ng malaking baha.

• na ang tinidor maliban sa pgakain ay ginagamit din na pampalambot sa karne. Ito ay inilalagay o isinasama sa pinalalambot na karne o buto ng baboy upang madaling lumambot.

• na ang Vanilla ang pinakamabentang flavor ng ice cream sa U.S.A.

• na ang elepante ang tanging hayop na hindi nakakalundag .

• na ang pagtawa ay nakakapayat, sapagkat ang pagtawa ay nakakabawas ng calories sa ating katawan.

• na ang utak ni Albert Einstein ay may maraming mga parte na kakaiba sa utak ng karamihan, sabi ng mga siyentipiko dahil daw ito sa kanyang tagal.

• na si Warren Buffet ang pangalawang pinakamayang tao sa daigdig, at ang 85% ng kanyang kayamanan na nagkakahalaga ng $37 bilyon ay ibinigay niya sa charity noong Hulyo 2006.

• na ang mani (peanut) ay ginagamit sa paggawa ng dinamita.

• na ang salitang burger ay isang salitang German na ibig sabihin ay mamamayan ng German na nasa middle class.

• na ang tatlong salitang napakapopular sa China ay Jesus Christ, Richard Nixon at Elvis Presley.

• na si Navarete – isang sikat na boksingero noon, nanggahasa ng isang babae sa Hawaii na naging dahilan ng pagkawala ng kanyang kasikatan.

• ang tawag sa phobia ng mahabang salita, hoppopotomonstrosesquipedaliophobia

• na ang mga male howler monkey ay nagtatalo o nag-aaway sa pamamagitan ng pagsigaw. Ang sigaw nila ay umaabot ng mahigit sa 3 kilometro.

• kung bakit dumadaan ang mga barko sa gitna ng Olanggo Island at Cebu? Dahil iang lugar na ito ang pangalawang pinakamalalim na dagat sa Pilipinas kaysa sa Mactan channel.

• na Maheshalalhasbas (Mahee-shalal-hash-baz) (Isaiah 8:3) ang pinakamahabang pangalan sa bibliya.

• kung bakit tayo dumidighay, dahil hindi lamang tayo kumakain ng solido o likidong pagkain, lumalanghap din tayo ng hangin.

• na ang mastermind ang nagkokontrol sa sense of sight at hearing.

• na mas malaki pa ang mata ng Ostrich kaysa sa kanyang utak.

• na si Andreas Mihavecz ay nakatagal ng labing walong (18) araw nang walang tubig at pagkain.

• na TYPEWRITER ang pinakamahabang salita na ang mga titik ay matatagpuan lamang sa isang hanay ng keyboard.

• na ang tanging buwan na naitala sa kasaysayan na hindi nagkaroon ng full moon ay ang February, 1965.

• na si Leonardo Da Vinci ang nakaimbento ng gunting.

• na Rhumba ang tinatawag na “the dance of love”?

• na Raflesha ang pinakamalaking bulaklak sa buong mundo.

• na ang “Pescador” – isang salitang Mexican ay nangangahulugang Fisherman sa Ingles.

• na sa India matatagpuan ang pinakamalaking shellcalm sa mundo?

• kung bakit baligtad ang salitang AMBULANCE sa sasakyan nito? Upang mabasa ito ng naunang sasakyan.

• kung ano ang dapat gawin kapag nakagat at dumikit sa iyo ang malaking butiki o tuko? Ilagay lamang ito sa tubig.

• ang pangalan ng mall na ang ibig sabihin ay bago, La Nueva.

• na 90% ng mga kababaihan ang nagkakaroon ng breast cancer dahil sa pagsusuot ng bra sa loob ng 24 oras.

• na sa India banal para sa kanila ang hayop na baka.

• na hugis botas ang mapa ng bansang Italy.

• na sa Finland nanggaling ang brand ng cellphone na Nokia.

• na ang Alto Broadcasting System – Chronicle Broadcasting Network ang tinatawag nating ABS_CBN.

• na sa ulo ng hipon matatagpuan ang kanyang puso.

• kung bakit kadalasan makapal na kurtina ang ginagamit ng mga theaters? Dahil ang kurtina ng mga theaters ay may “fire resistant” na ang fiber na gingamit ay galing sa isang mineral ng Asbestos na siya ring nakalagay sa Fire Proof ng mga bombero.

• na Avocado ang pinakamasustansyang prutas sa lahat.

• na hugis parisukat ang balintataw (pupil) ng pugita.

• na ang Mushroom ang pinakamalaking fungi sa buong mundo.

• na sa bansang Ivory Coast matatagpuan ang pinakamalaking simbahan ng mga katoliko.

• na dating PBA Field Reporter si Jay Alonzo bago siya naging Pinoy Big Brother housemate.

• na sa bansang Amsterdam matatagpuan ang pinakamalaking palengke o merkado ng mga bulaklak.

• na ang atay ang pinakamalaking bahagi o organ ng tao.

• na ang Anastacia ang tanging fairy tale na ibinase sa totoong buhay.

• na kailangan mong humakbang ng 1,792 upang maabot mo ang tuktok ng Eiffel Tower.

• na ang ikasampung planeta ay ang Eris na tatlong ulit ang layo sa Pluto.

• na si Jerry Yang at David Filow ang bumuo ng w.w.w.yahoo.com. noong 1994

• na si Midas ang itinuturing na pinakamayamang tao sa Olympus

• na 6 na metro ang taas ng pinakamahabang leeg ng giraffe

• na 24 na oras lamang ang lifespan ng tutubi.

• na ang isdang ocean sunfish ang may pinakamaraming itlog na umaabot hanggang 300 milyong itlog.

• na ang “D River” sa Oregon na may 120 talampakan ang haba ay ang tinaguriang “World’s Shortest River”

• na Australia ay isang kontinente at isa ring bansa.

• na ang isang lagok ng coke cacola ay nakakapag-supply sa katawan ng asukal sa loob ng isang buwan.

• na HALIBUT ang pangalan ng isang whale shark na may 3 metro ang haba at

nasa edad na animnapu (60)

• na ang Singapore ang tinaguriang “Land of the Shipbuilders”

na ang Blue Whale ay may pinakamalaking “artery” sa katawan na pwedeng languyan ng tao.

• na ang ube ay sagrado noong panahon ng Kastila. Ayon sa sabi-sabi na kapag dinungkal mo ang ube ay may parang nasasaktan kaya’t iniingatan at ginagawang sagrado. Subalit sa katotohanan, ito ay gawa-gawa lamang ng mga Kastila sapagkat ang ube ay naibebenta ng mahal lalo na patungong ibang bansa (export).

• na ang Cougar – isang malaking pusa, na matatagpuan sa Timog at Hilagang Amerika.

• kung bakit nasa kaliwa palagi ang babae kapag ikinakasal? Dahil ang kanang kamay ng lalaki ay ginagamit na panangga kung may hahadlang sa kanilang kasal.

• na ang California ang tinatawag na Entertainment capital sapagkat nandoon rin ang Hollywood.

• na sa pangkat ni Ferdinand Magellan nagmula ang imahen ng Santo Niño noong 1521 na inihandog nila kay Reyna Juana.

• kung bakit hindi natin namamalayan kapag tayo ay kinagat ng paniki (bat) sapagkat ang ngipin ng paniki ay may taglay na anaesthesia na siyang nagpaparalyzed sa ating laman upang hindi tayo makaramdam ng sakit.

• kung bakit nakabaligtad ang paniki kung matulog? Upang mas madali nilang malamn kung may papalapit na tao o kalaban sa kanilang tahanan.

• na 100 hibla ng buhok ang nalalagas sa tao sa loob ng isang araw.

• na ang tutubi (dragon fly) ang pinakamabilis lumipad na insekto.

• na naniniwala ang mga taga-Ehipto (Egypt) sa buhay pagkatapos ng kamatayan “life after death” kaya dinadala nila sa kanilang libingan ang kanilang mga kayamanan upang magamit nilang muli.

• na mahigit sa 50 nutrients ang taglay ng sperm cell ng lalaki at ang pinakamarami rito ay ang Bitamina D.

• kung hanggang saan pinasan ni Jesus ang krus at doon rin siya ipinako? Ito ang lugar na “Ang Bungo” (The Skull), sa Aramaic ito ay tinatawag na Golgotha. (Juan 19:17)

• na hindi umiihi ang ibon, dahil kailangan ng ibong maging magaan para makalipad. Ito ang dahilan kung bakit wala silang all bladder kaya hindi sila umiihi. Ang tubig na kanilang iniinom ay dumideretso sa ibabang part eng kanilang bituka na tinatawag na cloaca. Mahahalo ito sa kanilang kinain kaya basa ang kanilang dumi.

• na 106 na lalaki ang isinisilang sa bawat 100 na babae.

• kung bakit love ang tawag kapag zero ang score mo sa larong tennis? Dahil sa naging popular ang larong tennis sa France, maraming tao ang nagsasabing ang malaking zero sa score board ay parang isang itlog kaya tinawag nila itong itlog – l’oeuf sa salitang French. At noong naging popular naman ito sa bansang England, ang mga British ay kinopya ang salitang zero o l’oeuf ng mga Pranses, at ang bigkas nila dito ay “LOVE.”

• na 1,120,000 kagat ng lamok ang kailangan upang maubos ang lahat ng dugo ng isang tao.

• kung bakit bughaw ang kulay ng langit? Dahil daw ang araw ay pinaghalu-halong kulay ng bahaghari na dumadaan sa atmospera ng mundo. Ang kulay ng gas molecules at dust particles ay kumakalat. Ang kulay na may pinakamaliit na wavelengths ang mas pinakamadalas na kumalat. Ang pinakamaliit na lightwaves ay kulay bughaw, kaya pagtumingin tayo sa kalangitan kulay bughaw an gating nakikita.

• na CAT EYE FIN RING ang tawag sa pinakamaliit na mouse ng isang kompyuter. Ito ay kasing laki lamang ng mata ng isang pusa.

• na kayang mabuhay ng isang ipis (cockroach) sa loob ng isang lingo nang walang ulo.

• na ang caterpillar ay may 2,000 muscles.

• na ang water strider ang tanging insekto ang nakakalakad sa tubig.

• na ang dila ang pinakamalakas na muscle.

• na ang modelo ng UP Oblation ay si Fernando Poe Sr. Ang Oblation ay nakahubad at nangangahulugan ito na “cloth me with knowledge.” Nakatayo siya sa ibabaw ng mga batong pinagpatung-patong at nangangahulugan itong mga isla ng Pilipinas. Naka-right foot forward ito simbolo ng leadership. Nakadipa ito simbolo ng pag-alay ng sarili sa Panginoon at nakatingin sa langit. Naka-cup ang mga kamay na nangangahulugang tinanggap niya ang mga biyaya ng Diyos.

• na sa Indiana ginawa ang pinakamalaking gitara noong 1991 na may habang 38 talampakan at kailangan ng 6 na katao para mapatugtog ito.

• na 2 hanggang 3 litro ng dugo ang kayang sipsipin ng isang vampire bat.

• na ang pating ay walang kaliskis (scales) na tulad ng ibang isda. Ang buo niyang katawan ay binubuo na kung tawagin ay “denticles”, dent – ibig sabihin “ngipin”.

• na ang bansang Russia ang may pinakamaraming “time zones”

• kung anong pinakamahabang pangungusap na naglalaman ng buong alpabeto? The quicks brown fox jump over the lazy dog.

• na ang 20 stick ng sigarilyo ay katumbas ng 1 stick na marijuana.

• na ang isang baryang sampung sentimo ay nagtataglay ng 118 linya sa gilid ng bilog.

• na ang kape ay ipinagbabawal na inumin sa bansang Turkey noong 400 taon na ang nakalipas.

Kamatayan ang hatol kapag ito ay ininom mo.

• na ang tsokolate (chocolate) ay nakapagpapawala ng bad breath mula sa pagkain ng sibuyas.

• na ang matatalinong tao ay nagtataglay ng mas maraming iron at zinc sa buhok.

• na 3 segundo lamang tumatagal ang memorya ng isang gold fish.

• na 26 na calories ang nasusunog sa loob ng isang minutong halik.

• na kay Theodore Roosevelt – isa sa mga presidente ng Amerika galing ang pangalang “teddy bear”

• na ang ‘La Modernista Diamonds ang pinakamahal na ballpen sa buong mundo. Ito ay nagkakahalaga ng $265,000 sa taong 1999. Ito ay may 18 carat gold nib, 5,072 diamonds at 96 half cut rubies ang ballpen na ito na gawa sa kumpanya ng Swiss Company “Caran d’ Ache.

• na ang pusa ay itinuturing na banal sa bansang Ehipto.

• na ang paniki (bat) ang tanging “mammal” na nakakalipad.

• na ang pating ang tanging isdang nakakakindat gamit ang dalawang mata.…

My Favorite Quotes

THE POWER OF COLORS

Painting is the best hobby for me. . .

My first oil in canvas. . .

These are samples of how I draw?

THE PRINCIPLES OF INSTRUCTION

The Principles of Instruction are the laws which guide the teacher in imparting instruction. These principles are derived from three distinct sources; the Nature of the Mind, the Nature of Knowledge, and the Nature of Instruction. Therefore, we shall present those principles in three classes. First class, the principles derived from the nature of the mind have reference to the proper culture of the mental faculties; second class, those derived from the nature of knowledge have reference to the order in which knowledge shall be presented to the mind; and third class, those derived from the nature of instruction have reference to the manner in which knowledge shall be taught. We shall present ten principles of each class, and present a brief discussion of the function of Teacher.

The Principles of Instruction as Derived from the Nature of the Mind

The following ten principles are derived from the nature of the mind, and indicate the laws which should govern the teacher in imparting instruction so that the mind may be properly trained and developed:

1. The primary object of teaching is to afford culture. In education culture is more valuable than knowledge. Culture gives the power to acquire knowledge, and this is worth more to the pupil than the knowledge he has already acquired. Culture also gives one the power to originate knowledge, to invent new ideas and thoughts. Without culture the mind is a mere receptacle of ideas and thoughts; with it the mind is an active energy that can transform its knowledge into new products. Knowledge makes a learned man; culture makes a wise man; and wisdom is better than learning. This primary object of teaching should never be forgotten. The teacher should carry in his mind a clear conception of the faculties of his pupils, and keep constantly before him the thought whether his work is adapted to the growth and culture of these faculties. He should know the relation of each branch of study to the minds of his pupils, see clearly what faculties are brought into activity by it, and be sure that his work is giving, not merely knowledge, but intellectual power. In other words, he should measure his work, not merely by the knowledge he is imparting, but by the mental power he is cultivating. The neglect of this duty has warped and stunted many a young mind.

2. Exercise is the great law of culture. This law is universal, and applies to both mind and matter. A muscle grows strong by exercise. The arm of the blacksmith and the leg of the pedestrian acquire size and power by use. So every faculty of the mind is developed by its proper use and exercise. The power of perception grows by perceiving, the power of memory by remembering, the power of thought by thinking, etc. Hang the arm in a sling and the muscle becomes flabby and almost powerless; let the mind remain inactive and it acquires a mental flabbiness that unfits it for any severe or prolonged activity. An idle mind loses its tone and strength, like an unused arm; the mental powers go to rust through idleness and inaction.

3. The teacher should aim to give careful culture to the perceptive powers of the child. The perceptive powers are the most active in childhood. Mental activity begins in the senses. A little child almost lives in its eyes and ears and fingers; it delights to see and hear and feel. Its eyes are sharp, its ears are quick, and its fingers so busy as to be continually in what people call "mischief." The teacher should direct this activity, and give the child food for the senses. He should provide objects for its instruction, and give it facts to satisfy this craving mental appetite, rather than attempt to feed it upon abstract ideas and thoughts for which it has no taste or capacity at that age.

4. The teacher should aim to furnish the memory of the child with facts and words. The memory of children is especially strong for facts and words. Every object of nature comes through the senses with such a freshness to the mind that it stamps itself indelibly on the memory. Facts seem to stick as naturally to the young mind, as burrs to the dress. Its memory for words is no less remarkable than its memory of things. A new word, once heard, is usually a permanent possession. A child will learn to speak three or four languages in a year, if it has the opportunity of doing so. The teacher should remember these facts, and conform his work to them. He should give the child an opportunity to furnish its mind with the facts of nature and science, and also to add to its stock of words and acquire a rich and copious vocabulary.

5. The memory should be trained to operate by the laws of association and suggestion. The mind in retaining and recalling knowledge works in accordance with a certain law of mental operation. It ties its facts together by the thread of association, or arranges them in clusters like the grapes of a bunch. This tendency is called the Law of Association. The principal laws of association are the law of Similars, the law of Contrast, the law of Cause and Effect, and the law of Contiguity in Time and Place. The teacher should understand these laws and require the pupil to link his knowledge together by means of them. In geography he should have pupils associate similar facts in respect to cities, states, etc.; in history he should require them to make use of the law of contiguity in time and place, and lead them to associate events as related by cause and effect. All the knowledge taught should be so systematized that it may be readily recalled by the law of logical or topical relations.

6. The power of forming ideal creations should be carefully cultivated. The faculty of ideal creation is the Imagination. This power is awakened into action through the medium of perception. The facts of the senses touch the fancy, and arouse it into activity. The forms and colors of nature, the arching sky and the spreading landscape, linger in the memory as forms of beauty, and excite the imagination to modify and create such forms for itself. This tendency is sometimes so strong, that fact and fancy become so interwoven in the mind of a child that it is difficult to discriminate between them. The teacher should encourage the activity of this faculty and train it to a healthy and normal development.

7. The mind should be gradually led from concrete to abstract ideas. The young mind begins with the concrete, with objects and their qualities. Its first ideas are perceptions of objects, of things that it can see and hear and feel. Its ideas of quality are not abstracted from, but rather associated with, objects. These concrete qualities it begins to conceive independently of the objects in which they are found, and thus it gradually rises to abstract ideas. From hard objects it gets its ideas of hardness, from kind parents and friends it obtains its notion of kindness, etc. This natural tendency should be noticed and aided, so far as possible, by the teacher. Especially should he be careful not to lift the pupil up into abstractions too soon. He should present concrete examples of that which he is teaching, that the pupil may have a definite idea of the subject to be presented before he attempts to consider it abstractly. He should aid the child to rise from things to thoughts.

8. A child should be gradually led from particular ideas to general ideas. The young mind begins with the particular. Its first idea is of particular objects, not of general notions. A man, to the young mind, is a particular person; a bird is a particular bird. Gradually it rises from the particular object to the general conception, from a percept to a concept. The teacher should watch this natural tendency and aid it. The process should not be forced, it should not be attempted too early; but when the pupil is ready, he can gradually be lifted up from the concrete into the sphere of abstract and general conceptions. It should be the special aim of the teacher to aid the mind in rising from the particular to the general.

9. A child should be taught to reason first inductively and then deductively. The child's first thoughts are the facts of sense. From these particular facts it gradually rises to general truths. By and by, after the mind has attained to some general principles through Induction, it begins to reverse the process and infer particular truths from such general principles. It also begins to apply the self evident truths to reaching conclusions that grow out of them. This natural activity of the mind should be understood by the teacher, and the work of instruction be done accordingly. Especial care should be taken not to require deductive thought too early. In all things the law of nature should be implicitly followed.

10. A child should be gradually led to attain clear conceptions of the intuitive ideas and truths. Mental life begins in the senses; the child's first ideas and truths are those which relate to the material world. But, by and by, intuition awakens into activity, and in it begin to dawn the ideas and truths of the Intuition. The teacher should watch this natural activity, and be governed by it. He may aid the child in developing the ideas of Space, Time, Cause, the True, the Beautiful, and the Good, by presenting suitable occasions. He may also aid the pupil in reaching the self-evident truths which spring out of these several ideas, by particular examples and suitable questions. Some of the axioms of number and space are quite early awakened in the mind; and the teacher can aid their developments

The Principles of Instruction as Derived from the Nature of Knowledge

The ten principles of the previous list (first class) are drawn from a consideration of the nature of the mind. The principles of the second class are derived from the consideration of the nature of knowledge. The following ten principles are regarded as among the most important of this class:

1. The second object of teaching is to impart knowledge. A person should not only know how to obtain knowledge, but he should possess knowledge. He should not only know how to use his memory in acquiring knowledge, but he should have it stored with interesting and useful facts. He should not only know how to think, but his mind should be filled with facts and truths both as the materials for and the results of thought. Though culture, which trains to the use of the faculties, may be better than learning, learning is very much better than ignorance. The teacher should therefore aim to fill the minds of his pupils with the facts of history, geography, physics, etc. He should hold up before them a high ideal of scholarship, and create in them an ambition for wide and extensive learning.

2. Things should be taught before words. This principle is in accordance with the natural development of knowledge. The object existed and was known before a name was given to it; the word was introduced to designate the object. This natural order in the genesis of knowledge should be followed in the imparting of knowledge. The principle is also in accord with the natural laws of mental development.

This principle is very frequently disregarded by the teacher. It is violated by requiring pupils to commit words without definite ideas of their meaning, and to repeat definitions without understanding them. Such a course is most pernicious in its influence on the mind. It leads the pupil to acquire wrong habits of thoughts, to be satisfied with the expression without a knowledge of the idea or fact expressed; and deludes him with the idea that words, the symbols, are the realities of knowledge.

3. Ideas should be taught before truths. This law is also in accordance with the natural law of acquisition and mental development. The mind has ideas before it puts them together in judgements or thoughts. Thus it has an idea of a chair and the floor before it thinks the chair is on the floor. So in science, as in arithmetic and geometry, the ideas presented in the definitions are learned before the truths which pertain to them. This principle is also manifest from the nature of the mind. Ideas are given by perception and conception; thoughts are the result of judgment and reasoning; and the acts of perception and conception precede those of judgment and reasoning. This order should be followed in instruction. The effort of the teacher should be to fill the mind of the pupil with ideas, both concrete and abstract, and subsequently to teach the truths which belong to them.

4. Particular ideas should be taught before general ideas. This principle is in accordance with the genesis of knowledge and the natural activity of the mind. Our first ideas are of particular objects, derived through the senses; following these come the abstract and general notions given by the understanding. Thus a child has an idea of a particular bird before it can conceive of a bird in general, or of a class of birds; and the same is true of other notions. This order, frequently violated in education, should be carefully followed. To depart from it is to invert the law of mental activity and injure the mind, as well as retard the acquisition of knowledge. The motto should be, from the particular notion or idea to the general.

5. Facts, or particular truths, should be taught before principles, or general truths. A fact is a truth in the domain of sense; a principle is a truth in the domain of thought. The former is concrete; the latter is abstract; and the concrete should be taught before the abstract. The former results from an operation of perception and judgment; the latter from an act of reasoning; and an act of perception precedes an act of reasoning. Again, facts are particular truths; principles are general truths; and the particular should precede the general. The principles in natural science are a generalization from facts; and the mind must be familiar with the facts before it can generalize from them. It is thus clear that facts, or particular truths, should be taught before principles, or general truths.

6. In the physical sciences causes should be taught before laws. In the physical sciences we proceed from facts and phenomena to the laws and causes relating to them. In presenting these, the law of mental growth indicates that we should teach the causes of things before presenting their laws. The idea of cause is very early awakened in the mind. One of the first questions of a little child is, "Mamma, what makes that?" The ascertaining of the laws which control facts and phenomena is a later consideration. The same conclusion appears from the genesis of knowledge. The causes of physical phenomena were sought for long before an inquiry was made for their laws. The ancients made inquiries after the causes in physics and astronomy very early; but the attempt to ascertain the laws is of much more recent date. Besides, too, the law often flows from a correct idea of the cause, as in gravitation, optics, etc. It is thus clear that in teaching the physical sciences, the causes of facts should be considered before their laws.

7. In the physical sciences, causes and laws should be taught before the scientific classifications. This is indicated by the law of mental growth, and also by the genesis of the sciences. The mind grasps facts, causes, and laws, before it is ready for the grand generalizations of Natural History. These latter require a knowledge of particulars and a breadth of conception entirely beyond the grasp of the young mind. The order of development of these sciences also indicates the same law. The scientific classifications of Natural History are much more recent than the facts and principles of Physics, Astronomy, etc.

8. The elements of the Inductive Sciences should precede the Deductive Sciences. The elements of the Inductive Sciences are facts and phenomena; from these we proceed by inductive reasoning to laws, causes, and systems of classification. These facts and phenomena are acquired by perception, and may thus be early presented to the learner. They come naturally into the mind before the ideas of the Deductive Sciences, and should therefore be taught before them. It is only the elements of these sciences, however, that should precede the deductive sciences. The reasoning of the inductive sciences, by which we attain the laws, causes, etc., is more difficult than the first steps of reasoning in the deductive sciences; and should not, except in its simplest form, be taught so early.

9. The formal study of the Deductive Sciences should precede that of the Inductive Sciences. This order arises from the nature of knowledge in its relation to the mind. Though the elementary facts of the inductive sciences present themselves to the mind as early as the elementary ideas of the deductive sciences, yet the first steps of formal reasoning in the deductive sciences are simpler than those of the inductive sciences. Thus, the acts of judgment in Mental Arithmetic, and the syllogisms of Geometry, are much more readily grasped by the young mind than the generalizations of Botany, or the investigations of Physics.

Besides, the reasoning in the mathematical sciences trains the mind to see the relation of premise and conclusion, and gives it the habit of logical activity. A mind brought up on facts, without the training of arithmetic and geometry, will be weak and illogical in its operations, and, as a rule, incompetent for profound thinking. The fact that mathematics and logic were developed before the natural sciences also indicates the correctness of this principle. The fact, also, that many of the physical sciences, as Physics and Astronomy, cannot be developed without the aid of mathematics, makes the order stated in the principle a practical necessity in respect to those branches.

10. The Metaphysical Sciences should be the last in a course of instruction. The term metaphysical is here used in a general sense, to include Psychology, Law, Philosophy, etc. These branches are the most abstract in their nature, and require the most maturity of thought for their comprehension. They are the product of profound reflection, and of that ripeness of wisdom which comes with the maturity of age and study; and as such should not be entered upon until the pupil has attained considerable maturity of mind and culture.

http://www.bencil.org/princins.htm

LIHAM SA ISANG KAIBIGAN

Hindi Masabi

Mary Christine C. Rebamonte

Alam kong nagtataka ka kung saan patungkol ang sulat na ito. Maaaring pagkatapos mong mabasa ito ay balewala lang sa'yo. Ngunit kahit ganoon pa man, ang mahalaga lang ay malaman mo ang nasa isipan ko. Alam mo, hindi ko hilig ang magsulat. Ni kahit subukang maging bukas sa isang tao. Tanging ikaw lamang ang aking pinagkatiwalaan. Hindi ko alam kung saan dapat magsimula. Di ko rin alam kung paano ito dapat tapusin. Ewan, basta kailangan kong masabi ito sa iyo.

Masaya akong nakilala kita. Masaya dahil naging magkaibigan pa tayo. Nabanggit ko sa iyo ang tungkol sa wish ko noong bata pa ako. Alam mo, natupad mo ang 90% ng hiling ko kaya nagpapasalamat ako sa iyo. Hindi ko alam kung bakit at paano ka naging ganoon kahalaga sa akin. Hindi ko maipaliwanag subalit, hindi na mahalaga kung bakit, ang importante ay alam kong bilang kaibigan ay mahal na mahal kita.

Simula ng makilala kita, nagbago na ang buhay ko. Tinuruan mo ako maging mapagpasensiya, magtiwala at masikap. Isa akong tamad na estudyante – sa totoo lang. Nagsusulat lang ako kung kailangan. Pero, alam mo ba na simula nang maging magkaibigan tayo ay naging masipag na talaga ako sa mga gawain ko. Ginagawa ko na kasi ito pagkabigay pa lang upang magkaroon ako ng pagkakataong madalaw ka. Para sa iyong kaalaman, matagal na sana akong tumigil sa pagpunta sa "doon" kung hindi lang dahil sa iyo. Kung tutuusin hindi naman mahalaga sa akin kung magkasakit man ako. Naniniwala ako na kung dapat ka nang mamatay kahit ano pa kalusog ang katawan mo gagawa at gagawa SIYA ng paraan upang masawi ka.

Isang taon mula ngayon, naaalala ko pa lahat ang mga nangyari. Wala akong nakakalimutan! Maging ang amoy ng pabango mo. At kahit naisin ko mang kalimutan ang mga alaalang iyon ay mahirap, lalo na’t lahat halos ay masasaya at magagandang alaala. Naaalala ko pa kung saan kita unang nakita, kailan ka unang nagsabi sa akin ng iyong mga sikreto at kung kalian kita unang pinaiyak.

Gusto ko kung paano mo ako tratuhin dati. Pakiramdam ko mahalaga rin pala ako sa mundo at may nag-aalala rin pala sa akin. Kaya naman, pinilit kong mangako ka. Nais kong kahit malayo tayo ang alam ko pa rin kung ano ang nangyayari sa iyo. Kung inaway ka na naman ba ng mga naiinggit sa iyo o ikaw ba ang nang-away sa kanila, kung pinagalitan ka na naman ba o pinuri ng amo mo. Ang maliit na impormasyong iyon ay mahalaga sa akin. Isang karangalan para sa akin ang mapagsabihan ng mga sikreto ng isang tao at hindi lang dahil tsismosa ako. Biruin mo sa dami ng mga kaibigan mo, ako pa? Ako pa na isang mangmang na tatanga-tanga ang pinagkatiwalaan mo?

Ang mahirap kasi, nasanay akong lagi kang mabait sa akin. Nasanay na lagi kang nariyan sa oras na kailangan kita. Kung alam mo lang ang nadarama ko sa tuwing magagalit ka sa akin noon kapag hindi ako nagrereply. Sa totoo lang, kahit nag-aalala ako na baka magalit ka ay natutuwa pa rin ako dahil hinahanap mo rin pala ako. Nasanay akong sa tuwing makikta mo ako’y yayakapin mo ako na para bang kay tagal nating hindi nagkita at kahit kung minsan ay nahihiya ako ay niyayakap na rin kita. Nasanay akong maging tapat sa iyo at ni hindi ko nga kayang maglihim sa iyo nang matagal. Higit sa ano pa man, nasanay akong mahalin ka bilang matalik kong kaibgan. Nasanay.

Bigla, nagbago ang lahat. Pakiramdam ko ay kaaway ko ang buong mundo, pakiramdam ko ay naloko ako nang ilang beses na wala akong nagawa dahil isa akong tanga at walang kwentang tao. Hindi ko maipaliwanag ang nararamdaman ko. Kaya, dahil sa pagkalito, nagawa ko ang kasalanang iyo. Nagalit ako noon! Sa isip ko hindi na ako dapat magpakita sa iyo. Hindi mo naman ako kailangan pa. Subalit, huli na nang matauhan ako. Nalilito ako noon kaya tinanong ko ang panginoon. Humingi ako ng tulong kung ano ang aking dapat gawin. Kaya, nagpakita ako sa iyo ulit. Inamin ko ang kasalanan ko at talagang pinagsisihan ko iyon dahil hindi ako naging makatarungan sa ginawa ko. Sinira ko ang tiwala mo!

Ngayon, naisip ko na ang dahilan kung bakit ka nagbago. Kung bakit hindi na tulad ng dati ang turing mo sa akin. Sa totoo lang, ayaw kong mainggit. Ayaw kong magselos at ni ayaw kong aminin sa sarili kong nararamdaman ko iyon. Bukod sa alam kong masama iyon lalo pa’t kaibigan ko rin sila ay masakit din sa pakiramdam. Masakit. Masakit na para bang hindi mo alam kung saan nanggagaling. Na gusto mong patayin ang pakiramdam na iyon ngunit hindi mo alam kung paano! Na wala kang ibang magawa kundi umiyak na lamang upang sa ganoon ay mabawasan nang kaunti ang sakit.

Alam mo bang masakit isiping ang taong mahal mo ay hindi ka na mahal, na ang taong pinahahalagahan mo higit sa sino pa man ay di ka na pinahahalagahan at higit sa lahat masakit na ang dating kaibigan mo at itinuring mong natatangi sa lahat ay wala na at naglaho na sa kanyang katauhan.

Aaminin ko, naiinggit ako sa kanila dahil pwede ka nilang makasama araw-araw, oras-oras. Malaya silang tao. Nagagawa nilang gawin ang gusto nilang gawin. Naiinggit ako sa kung ano mang bagay na nagagawa nila na di ko magawa kahit kaya ko rin naman. Naiinis dahil kaya nilang makuha ang buo mong atensyon. At sa isang iglap lamang, nagawa nga nila.

Natuwa ako nang malaman kong makakasama kita sa isang trip, dahil inakala kong maibabalik ko pa ang dati nating samahan. Akala ko maibabalik ko pa ang pagiging close natin, akala kong makakausap na kita nang masinsinan at higit sa lahat, akala kong masisiyahan ako sa pagsama ko. Ngunit hindi, mali ako sa mga akala ko! Huli na pala ang lahat. Nagkalamat na ng tuluyan ang ating pagkakaibigan. Mahirap nang ayusin pa. Isa pa, nakahanap ka na ng ipapalit. At sa tingin ko ay mas magiging mabuti siyang kaibigan sa iyo. Mas makakatulong siya sa iyo.

Paano ko magagawang ayusin ang problema kung sa tuwing gagawin ko ay nanghihina ako at walang magawa kundi ang tumawa. Paano kita makakausap ng masinsinan kung sa paglapit ko pa lang sa iyo ay may kausap ka nang iba at dama ko ang tiwala mo sa kanya. Paano ako matutuwa sa pagsama ko kung parang nag-iisa lang pala ako, kung nagkakanya-kanya lang pala at ako itong tangan nahuhuli sa mga biro ninyo.

Alam mo ba ang pakiramdam na para kang pinagkaisahan? Na wala kang makausap? Kaya nga iba na lang ang kinakausap mo subalit, sa kalagitnaan ng pagkukwento mo at pagsasalita mo nang may buong kagalakan ay bigla ka namang sasabihang “di man diay ka tabian sa?” Alam mo rin ba ang pakiramdam na kung saan dati ako ang sinasabihan mo, ngayon kapag nagtatanong ako’y sasabihin mo lang na hindi ko naman kilala ang taong pinag-uusapan ninyo, tapos kayong lahat ay tawa na ng tawa habang ako ang nag-iisang walang muwang. Para mo na ring sinabing anong pakialam ko!

Isang matalik na kaibigan lang ang itinuturing kong kayamanan sa mundo at ang pagkawala nito ay isang kamatayan ng parte ng buhay ko. Ito’y isang tiyak na kabiguan para sa akin. Hindi kita sinisisi sa mga pangyayari. Alam kong hindi mo naman alam na nasasaktan ako. (Iyan ang mahirap sa pagiging malakas, kung minsan hindi na natin alam na nanghihina na pala siya). Kaya ko lamang sinasabi ito ay upang malaman mo ang totoo kong nararamdaman. Karapatan mong malaman ang iniisip ko tungkol sa iyo at alam kong gusto mo ring malaman ito.

Patawad sa mga nagawa kong kasalanan sa iyo. Ngayon, matapos ang dalawang linggong pagsisikap ko at pag-iisip, tanggap ko na ang kinalabasan ng mga pinanggagawa ko. Sana kahit kaunti man lamang ay natuwa ka ring nakilala mo ako. Hindi ko na kayang magkunwari pang malakas ako! Dahil ang totoo’y lampa ako’t mahina. Nasanay lang kasi akong nasa tabi kita lagi kaya, inakala kong hindi ka na mawawala pa. Inakala kong sapat na ang mga ginawa ko. Sayang, kung naging mabuti lang akong kaibigan, hindi sana ganito ang kalalabasan!

Hindi ko na alam kung paano ito tatapusin. Marami pa sana akong nais sabihin, pero hindi ko na alam kung paano pa ito sasabihin kaya hanggang dito na lang. Sana ay naunawaan mo ang ibig kong sibihin! Hindi ko hinihiling na tanggapin mo ang mga sinabi ko. Sapat na ang basahin mo lang ito. Tandaan mo, kapag kailangan mo ng isang kaibigan at iniwan ka na ng lahat. Nandito lang ako laging naniniwala sa iyo! Kahit ganito lang ako, asahan mong kapag kaibigan kita’y ipaglalaban kita dahil hindi ako agad sumusuko.

Naniniwala akong sa kahuli-hulihan ay may panibagong simula at sa pagkakataong iyo’y, sana’y maging maganda na ang wakas!

PAGBIGKAS NG LINYA

Paano ba bigkasin ang isang linya sa iba't ibang paraan?

Panoorin!